Buscar neste blog

mércores, 13 de xullo de 2016

Coma e punto. Antagonismo entre sopro e inspiración

Que as novas compañías veñen pisando forte é un feito, e con Antagonista Teatro non vai ser unha excepción. Demóstrano co seu primeiro espectáculo, froito do proxecto de fin de estudos de Jose Vaquero (quen tamén protagoniza a peza, acompañado de Laura Míguez) e Javier Octavio. Fernando González dirixe ese curioso espazo no que conviven vida e morte. Amor e perdas. Madeira e cereixa. Coma e punto.

Un sopro. Unha inspiración. Un sopro aínda máis longo que baleira completamente os meus pulmóns.

Un home camiña cambaleando sobre a liña que separa vida e morte. Unha alma que treme, e que lonxe de buscar outro camiño mantense a duras penas presa desa liña imaxinaria. A cabeza é antolladiza. Polo que vemos semella que, efectivamente, a súa alma xerminou e permanece confinada no seu cranio. Un cranio no que hai estruturas de pau. Unha delas parece unha cerdeira; mesmo podería ser unha versión da cerdeira que foi testemuña da caída do protagonista. Pero esta non está en flor, polo de agora. Coa súa indumentaria caqui desteñida, el mimetízase coa madeira, con esa natureza morta que o rodea. Difícil determinar se nese punto hai algo que os diferencie, aparte da motilidade. Difícil atopar a barreira entre o morto e o menos vivo. Esta paisaxe compénsase cando pensa nela. Ela, con esa aura de cor vermella, coma se fose unha cereixa, a xogo co froito presente no vaso. Cada vez que aparece, aparece a vida, o amor, a ledicia dunha vida xuntos sobre o escenario. Pensar nela é pensar en vivir, e en deixarse morrer ao mesmo tempo.


Un (case) suicidio é o condutor da peza, de tal xeito que brincando entre "os cinco W" que empregan os xornalistas constrúese a liña da acción. A liña dun coma inesperado ata alcanzar o punto final. Durante todo ese traxecto, o protagonista xoga coas opcións de quen busca un xeito de morrer. Con como debería ser o seu enterro. Con irrefreables desexos de vivir e morrer que se van solapando. Con como recorda a diferentes persoas da súa vida coma pecadores. Con como garda o amor pola súa cerdeira en flor e a súa mascota. Finalmente, coma no paraíso bíblico, morder un froito é o que determina o seu destino. E a cerdeira é a fiel testemuña que tanto en (semi)vida coma en (semi)morte o acompaña nos momentos máis marcados do seu existir.

A música e a iluminación acompañan ao protagonista no vaivén emocional. A excelente coordinación entre actor e técnicos fai que os sentimentos agromen tanto sobre o escenario coma no patio de butacas a unha velocidade e cunha efectividade abraiante. Resulta excitante o acompañamento que se produce durante ese atípico funeral improvisado, provocando tan dispares emocións ante unha escena tan estraña. Ademais, tan importantes e impactantes coma as melodías son os silencios e as reflexións ouveadas que calan (en todos os sentidos). E, sen dúbida, o broche de ouro é a cerdeira latexante de vida cando o protagonista pecha os ollos, coma se dunha transfusión se tratase. 

Soberbios os 60 ininterropidos minutos sobre o escenario de Jose Vaquero. Adorable a delicadeza de Laura Míguez cada vez que aparece onda o protagonista. Engaiolante a iluminación e o acompañamento sonoro postos por Diego Valeiras e Luis Pequeno. Brutal o primeiro contacto de Fernando González co mundo da dirección teatral. Fascinante como, dende o patio de butacas, hai momentos nos que o único que conseguimos facer é conter o alento. Menos mal que sempre estará el a nos recordar que botemos completamente o aire fóra...


domingo, 3 de xullo de 2016

O mundo persistente: universo WALL-E

Este ano, o Proxecto NÓS ofreceunos unha peza que contrasta co Bilingue do 2015. Dúas mostras de contemporaneidade, nas que onde daquela houbo imaxes coas que façer o ponto e un impresionante exceso de utilería, agora nos atopamos cunha viaxe cara a un universo distópico no que todo pode persistir, á súa maneira. De feito, tomo por un momento a palabra do director, Tito Asorey, quen describe o espectáculo mediante unha serie de símiles que non se alonxan nada do que vemos sobre o escenario:

"O mundo persistente podería ser a historia dunha cuadrilla de amigos que fan unha viaxe. Si, coma os Goonies. Pode que sexa un intento de imaxinar un mundo futuro certamente distópico. Si, como Fahrenheit 451. Tamén poderiamos dicir que é a historia dun revolucionario que trata de ofrecerlles aos rapaces un novo modo de ver o mundo. Si, como O club dos poetas mortos. Quizais alguén vexa a historia do paso do interior do espello ao seu exterior, nun reverso da Alicia de Carroll, ou unha sorte de versión de Peter Pan e os seus nenos perdidos."

No meu caso, ao ver a peza, a primeira comparación que me chegou á cabeza foi co futuro que nos amosa a película de WALL-E. Un futuro no que a "vida" ten lugar a través de pantallas e os humanos "viven" dende o seu asento. Un futuro no que erguerse é espertar, é rebelión. É romper as cadeas do escravo que ve sombras na parede do fondo da cova. É darse conta de que máis alá do que procesamos hai vida. Vida viva. E o planeta xestionado polo robot de Pixar non é tan diferente dese que vemos a través da videoconferencia dos rapaces d'O mundo persistente unha vez que saen da caverna.

Esa gran pantalla da que xorde Lamar, e que serve como medio de comunicación entre personaxes, é un elemento chave. Grazas a ela englóbase ao público no universo virtual. Gran parte da información do que acontece vén dada a través dese reflexo. Con este elemento podemos recordar con canta tecnoloxía convivimos case sen decatarnos, aínda que por este mesmo motivo probablemente sexa unha apreciación que pase inadvertida. A ninguén lle sorprende ser testemuña dunha videoconferencia a catro, dunha videochamada dende o exterior, ou dun video de presentación que podería ser o trailer dalgún videoxogo de hoxe en día. A era dixital xa é presente, de aí que tantos espectáculos, e este con máis razón para potenciar a mensaxe, se aproveiten dos recursos dispoñibles para engrandecer a escenografía. 

Obviamente, a omnipresencia dese Walden non é gratuíta. A día de hoxe é difícil, sobre todo entre a xente nova, tratar de pensar no mundo sen incluír neste iso ao que chamamos internet. A rede vai absorbendo cada vez máis ámbitos da nosa sociedade, esquecéndonos ás veces de se non pagará máis a pena sentir en persoa o universo sobre nós, como di certa canción. Quen sabe se nese futuro que persistirá máis alá da nosa morte como seres humanos físicos, seguirán existindo os nosos avatares virtuais, seguirán "vivindo" por nós en forma de píxeles. Igual este é o segredo da inmortalidade, as copias de seguridade, como lle acontece ao personaxe de Germán Álvarez. Porén, ata que punto se pode considerar isto como vida? Que vivimos conectados é un feito, pero ata que punto todo isto se poderá volver na nosa contra aínda está por determinar. Pezas coma esta achégannos un pouco máis a como podería ser esa distopía.
En moitos detalles ao longo de toda a peza se pode apreciar a man de Tito Asorey sobre esa base textual de Fernando Epelde. Incluso se podería dicir que vemos pequenas cousas que recordan ese exitoso Perplexo. Ademais, gustaríame salientar eses flashes decadentes que teñen lugar cando os catro rapaces saen e comezan a beber e, en certo modo, a experimentar mentres buscan un xeito de vivir máis alá das pantallas. Doutra banda, a nivel interpretativo, quixera dar a miña noraboa aos alumnos da escola de Lisboa en particular, pois en xeral foron quen mellor me convenceron dos seus personaxes.

A grandes trazos, O mundo persistente resultoume unha obra máis entretida ca o Bilingue presentado o ano pasado neste mesmo proxecto. Falando desta iniciativa, non deixa de ser unha proposta interesante a colaboración e aportación das diferentes escolas na creación dunha función conxunta. E é que hai poucas formas de aprendizaxe máis produtivas ca misturarse para traballar coma un único grupo.


Comentario de Bilingue no seguinte enlace